Integracja sensoryczna – czym jest i na czym polegają jej zaburzenia?

Integracja sensoryczna to termin, który oznacza zdolność dziecka do odczuwania, rozumienia, a co za tym idzie organizowania informacji dostarczanych przez zmysły, a pochodzących z otoczenia i własnego organizmu. Dzięki niej możliwe staje się porządkowanie pojedynczych bodźców, a następnie ich składanie w całość, co pozwala na zdobywanie kolejnych informacji i odkrywanie świata.

Rozwój integracji sensorycznej

Integracja sensoryczna, w skrócie SI, zaczyna kształtować się jeszcze w życiu płodowym. Jej rozwój, który przebiega w czterech stadiach, kończy się około siódmego roku życia dziecka. Zakłócenie na którymkolwiek z etapów rozwoju prowadzić może do poważnych zaburzeń, które w istotny sposób utrudniają dziecku zdobywanie informacji o świecie.

Zaburzenia

Jeżeli proces integracji sensorycznej nie zachodzi w sposób prawidłowy, dochodzi do zakłóconego odbiory zmysłowego. Pojawiające się reakcje mogą być osłabione lub nadmiernie wyostrzone. Skutkuje to trudnościami w codziennym funkcjonowaniu.

Do pierwszych sygnałów, które mogą świadczyć o zaburzeniach integracji sensorycznej zalicza się:

- zbytnią wrażliwość na bodźce słuchowe, wzrokowe, ruchowe i dotykowe – w tym wypadku u dziecka obserwuje się na przykład drażliwość, która pojawia się w przypadku przypadkowego dotknięcia przez inną osobę;

- wysoką lub nadmiernie niską aktywność ruchową – dziecko nie może usiedzieć w miejscu lub wręcz przeciwnie – sprawia wrażenie osowiałego, a wszelkie próby zachęcenia go do dodatkowej aktywności kończą się na niczym;

- trudności z koncentracją uwagi;

- nieprawidłowa koordynacja ruchowa – trudności w tym zakresie mogą przejawiać się między innymi brakiem poczucia równowagi – wykonywanie ćwiczeń na równoważni wiąże się z ogromnym wysiłkiem ze strony dziecka;

- opóźniony rozwój mowy – dziecko zaczyna nie tylko późno mówić, ale również głużyć i gaworzyć.

Wystąpienie wymienionych wyżej objawów powinno skłonić do wizyty u terapeuty integracji sensorycznej.

Terapia

Dzieci, u których stwierdzone zostały zaburzenia integracji sensorycznej powinny zostać objęte specjalistyczną terapią. Jej podstawy teoretyczne są autorstwem dr Jane Ayres, która jako pierwsza dostrzegła związki między procesami integracji sensorycznej a zdolnością do uczenia się. Dobrze prowadzone oddziaływania terapeutyczne potrafią skutecznie usprawnić pracę wszystkich systemów sensorycznych, co stanowi bazę do rozwoju szeregu umiejętności.